TÜRKİYE PSİKİYATRİ DERNEĞİ GÖNÜLLÜ FAALİYETLERİ RAPORU (19 ŞUBAT 2023)

psikiyatri.org.tr / 19 Şubat 2023

Bildiğiniz üzere 6 Şubat Depremi sabahı Türkiye Psikiyatri Derneği Merkez Yönetim Kurulu ve Afetlere Hazırlık Müdahale Birimi Yürütmesi bir araya gelmiş, Afetlere Hazırlık Müdahale Birimi tüm kadroları ile faaliyete geçirilerek Afet Kriz Yönetimi oluşturulmuştur. AHMB, bölge afet analizi ve üyelerimizin ihtiyaç durumu değerlendirmesi ardından ilk olarak gönüllü çağrısında bulunmuş, bir çok üyelerimiz de dayanışma ruhu ile kendiliğinden gönüllü olmak istemiştir. AHMB olarak İnsanlarımızın yaşadığı acı ve meslektaşlarımızın zorluğunu azaltama adına gönüllü çağrısına cevap verdiğiniz için sizlere en içten teşekkürlerimizi sunarız.

Gönüllü havuzunun hızla oluşturulması ve yüksek katılım gösterilmesi bizleri yüreklendirmiş, bir kez daha dayanışma ile insanlarımıza faydalı olunabileceğini hatırlatmıştır. Diğer taraftan deprem bölgesine gönüllü sevkinin planlanmasını ve karşılaşılan güçlükleri sizlerle paylaşmak istiyoruz.

Gönüllü ilanımız ile toplam 727 meslektaşımız bölgeye gitmek için gönüllü olmuştur. Planlamalar yapılırken temel çıkış noktamız önce zarar verme ilkesi olmuştur. Hem ihtiyaca yanıt veremeden bölgenin insan yükünü artırma riski nedeniyle bölgeye, hem de sağlık, güvenlik ve barınma güçlükleri nedeni ile gönüllümüze zarar gelmemesi ilk hedef olmuştur. Bölgeye gidiş organizasyonlarında gidilen bölgede bölge ihtiyaçlarına yanıt olabilecek, afeti yaşamış bölge halkına ulaşabilecek ve giden gönüllümüze sağlık ve güvenlik açısından sorun oluşturmayacak şekilde planlamalar yapılmaya çalışılmıştır. Değişen bölge koşulları ve kurumların değişen yaklaşımları nedeni ile gönüllülük organizasyonlarımızda zorluklar yaşanmıştır. Bütün zorluklara rağmen bölgede yaşanan depremlerden etkilenenlere yönelik ruhsal destek ve psikolojik ilkyardımı sağlamak ve ruh sağlığı hizmetlerini alanda sürdürmek amacı ile bölgede olma kararlılığı sürdürülmüştür.

İlk olarak TPD Afetlere Hazırlık Müdahale Birimimizden deprem bölgelerinden sorumlu isimler belirlenerek bölgelerin ruh sağlığı alanında ihtiyaçları saptandı. 08.02.2023 tarihinde tüm dernek kurulları ve şube yönetimleri yapılan toplantı ile beslenme barınma ihtiyaçlarının karşılanma güçlükleri ve yaşanabilecek güvenlik sorunları nedeni ile Sağlık Bakanlığı ile birlikte hareket etme kararı alındı. Sağlık Bakanlığı ile yazışmalar yürütülerek bölgeye gönüllülerimizin Sağlık Bakanlığı aracılığı ile gitmesi planlandı. Bakanlık başlangıç için 20 gönüllü psikiyatri uzmanı talebinde bulundu. Aynı dönemde Malatya Eğitim Araştırma Hastanesi’nin bütün psikiyatristlerinin depremden etkilendiği ve çalışamayacak durumda olduğu bilgisi ulaştığı için 10 psikiyatri uzmanının Malatya’da görevlendirilmesi kararlaştırıldı. Toplam 30 kişilik psikiyatrist grubu oluşturmak amacıyla yedek isimleri de ekleyerek 38 kişilik bir liste oluşturuldu ve Sağlık Bakanlığı’na iletildi. Sağlık Bakanlığı bu grup içinden Maraş, Antep ve Hatay Dörtyol için üç gönüllümüzü görevlendirdi. Gönüllülerimiz bölgelerine ulaşarak çok etkin olarak çalıştılar. Bölge raporları çok yakın zamanda paylaşılacaktır.

AHMB olarak bölgeye gönderilen üç üyemiz tarafından Hatay – İskenderun ve Adana Bölge raporu esas alınarak planlama yapıldı, rapor ayrıca ilgili bakanlıklara da gönderildi. İlk üç kişilik görevlendirmeden sonra 20 kişilik başka bir grubun bölgeleri ve gidecekleri tarihler belli olmasına karşın bölge görevlendirmelerinin yapılmadığı gözlendi. Bakanlığın irtibat kişisi ile yazışma yapılarak görevlendirmelerin durmasının nedeni sorulduğunda, bir sorun olmadığı

görevlendirmelerin geçerli olduğu ancak planlamanın diğer branşlar için öncelendiği bilgisi edinildi. Ertesi gün görevlendirmelerin hala başlamamış olması nedeniyle yeniden bakanlık irtibat kişisi ile iletişim kuruldu. 16 Şubat Çarşamba günü Sağlık Bakanlığı irtibat kişisi bir gönüllümüzün önce gönüllü olup sonra koşullarının değişmesi nedeniyle gönüllülüğünü geri çektiği için ve bölgenin öncelikle psikiyatriste ihtiyacı olmadığını düşündükleri için görevlendirmeleri durdurduklarını ifade etti. Durum ile ilgili bilgi talebi ile psikiyatrist ihtiyacını, gerekçelerini ve bölgedeki psikiyatristlerin durumunu anlatan ikinci yazı ivedilikle hazırlanarak Bakanlığa gönderildi.

16 Şubat’ta öğrenilen bu bilgiden sonra Türkiye Psikiyatri Derneği olarak kendi imkanlarımız ve Türk Tabipleri Birliği’nin de lojistik desteği ile İskenderun’a ek bir gönüllü görevlendirmesi yaptık. Benzer zamanlarda bölge psikiyatristlerinin tamamının depremden yoğun etkilenmiş olması ve bölgede aktif çalışan psikiyatri uzmanı olmadığı bilgisi ile hem daha sonra devam edecek ruh sağlığı düzenlemesini yapmak hem de bölge halkının deprem sonrası ruhsal desteği ve psikiyatrik müdahale ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla hızla organize olarak Adıyaman’a iki gönüllümüzü gönderdik.

Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi’nde meslektaşlarımız (depremden etkilenen) bulunmakta olup diğer taraftan yıkımın en ağır yaşandığı yerlerden olan Hatay merkezde çalışan gönüllü meslektaşlarımızın ayrılacak olması ve aktif olarak çalışan psikiyatri uzmanı kalmayacağı bilgisinin edinilmesi nedeni ile merkezde görev yapmak üzere iki gönüllümüzün bölgeye gidişi planlandı. İskenderun’a ilk olarak giden gönüllümüz ve bölgeye kendi imkanları ile gitmiş olan bir meslektaşımızın psikiyatrik hizmetlerin sunuluş koşullarını hızlıca oluşturmuş olması nedeni ile iki gönüllümüzün daha İskenderun’a gidişi planlandı. Malatya’da ihtiyaç olduğunun belirtilmesi nedeni ile Malatya’ya gitmek üzere de bir gönüllümüz için planlama yapıldı. Hatay İskenderun bölgesi gönüllülerimizin sabah itibarı ile bölgeye vardırlar, görevi devralacaklar.

Birçok gönüllümüzün bölgede hizmet vermek için heyecanla ve sabırsızlıkla haber beklediğini biliyoruz. Yukarıda anlatıldığı üzere her bir bölgenin ihtiyaç, lojistik kaynak, barınma yeri analizleri yapıldıktan sonra gönüllümüzün sağlık ve güvenlik koşullarını gözeterek planlamayı yapmak zorundayız. Aynı zamanda pek çok bölgede gönüllülerimizin hastanelerde görev yapabilmesi için Sağlık Bakanlığı, çadır kent ya da alanda görev yapabilmesi için Aile Sosyal Hizmetler Bakanlığı izni gerekiyor. Bölgeye giden ilk gönüllülerimiz aynı zamanda gittikleri bölgede yerel sağlık birimleri ve idari birimlerle temas kurup ruh sağlığı hizmetinin organizasyonunu üstlendiler. Kendilerine bir kez daha teşekkür ederiz.

Deprem yaşanan illerdeki üniversitelerde görev yapan meslektaşlarımızın depremden etkilenmiş olmaları ve yer değişikliğine yoğun bir ihtiyacın olması nedeniyle gönüllülerimiz tarafından desteklenmesi planlandı. Bölgedeki üniversitelere ve başhekimliklere 9 Şubat günü bir yazı ile afet yaşayan meslektaşlarımızın durumlarını ve hukuki haklarını bildirdik. Deprem bölgesindeki üniversite psikiyatri ekiplerinde özellikle ilk hafta sonrası daha da belirginleşen tükenme ve destek ihtiyacı üzerine diğer üniversitelerdeki gönüllü asistan meslektaşlarımız ile desteklenmesi planlandı, Üniversiteler Arası Kurul aracılığı ile temas kurulan Dekanlıklar arasındaki yazışmalar sonucunda Gaziantep Üniversitesi için 3 gönüllünün Denizli Pamukkale Üniversitesinden, bir gönüllünün Bolu İzzet Baysal Üniversitesi’nden görevlendirilmesi sağlandı. 20 Şubat’ta görev yerlerinde olacaklar, gönüllü olan meslektaşlarımıza teşekkür ederiz.

Görevlendirmeler sırasında bölge ulaşım koşulları nedeni ile ulaşımda, bina güvenliklerinden emin olunamaması ve yeterince çadır-konteyner olamaması nedeni ile barınma, yine bölge koşulları nedeni ile soğuktan korunma koşulları nedeni ile güçlükler

yaşanmaktadır. Ayrıca kamu kurum yetkililerinin de depremden etkilenmiş olması ve bazı bölgelere giriş için onay gerekiyor olması, gönüllülerimizin çalıştıkları kurumdan bölgeye gitmek için idari izin taleplerine geç cevap verilmesi süreci daha da zorlaştırmaktadır.

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile gönüllü kadrolarımızla bölgede çalışma izni ve işbirliği için görüşmelerimiz ve temaslarımız devam ediyor.

Biliyoruz ki bölgedeki faaliyetlerimiz uzun soluklu olacak. Kurduğumuz imkanları güçlendirerek ihtiyaç duyulan her bölgeye ulaşmak istiyoruz. Kurumsal izin zorunlukları, bölge yapılanmalarının işleyişleri ile ilgili güçlüklere rağmen gönüllü planlamamıza ve insanlarımızın yaşadıkları zorluklarda yanlarında olup elimizden geldiğince yaraları sarmaya, deneyimlerimizi ise bir daha böylesi sorunlar yaşanmaması adına geleceğe bırakmaya kararlıyız.

Hali hazırda iki karavan ile ek lojistik olanaklar, derneğimize bir ilaç firmasınca (Ali Raif İlaç) yapılan nakdi destek, Antalya Tabip Odasının doğrudan kurumsal desteği ve derneğimizin öz kaynakları ile sağlanarak arazi koşulları konteyner kurulmaya uygun olmayan ve acil ihtiyaç duyulan bölgelere yönlendirildi. Halen bölgede saha değerlendirme, ihtiyaç tespiti, hizmet organizasyonu ve barınma koşullarının düzenlenmesi amacı ile iki MYK üyesi ve iki AHMB saha gözlem ekibi üyesi bulunmaktadır.

Güvenli barınma olanaklarını artırmak için tüm kanalları kullanarak Türkiye Psikiyatri Derneği’ne ait karavanlarda, kendi çadırlarımızda hizmet sunmak gibi alternatif yolları da gerçekleştirerek gönüllü çalışmalarımıza bölgede devam edeceğiz.

Desteğiniz, varlığınız, gönüllülüğünüz ve dayanışmanız için teşekkür ederiz.

TPD Afetlere Hazırlık Müdahale Birimi

Paylaş |