Bilim insanlarının toplumu bilgilendirmesi sorumlulukları gereğidir

psikiyatri.org.tr /

Türk Tabipleri Birliği COVID-19 İzleme Kurulu üyesi,  Uludağ Üniversitesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kayıhan Pala hakkında salgınla ilgili yaptığı açıklamalar nedeniyle üniversite rektörlüğü tarafından “halkı yanlış bilgilendirme ve paniğe yönlendirici” açıklamalar yaptığı iddiası ile soruşturma açıldığı öğrenilmiştir. 

Son yıllarda sağlıkla ilgili bilimsel olmayan bilginin hızla yaygınlaşması giderek artan şekilde toplum sağlığını tehdit eder hale gelmiştir. Maalesef, bir süredir bilimselmiş izlenimi verilen, ancak kanıta ve bilimsel arka plana dayanmayan bilgiler, sıklıkla da bilimsel ilkeleri izlemesi gereken meslek sahipleri tarafından yaygınlaştırılmaktadır. Bilimsel olmayan bilginin zararları en somut şekilde COVID-19 salgınının hemen öncesinde ve ilk günlerinde yapılan açıklamalarla kamuoyu tarafından da görülmüştür. 

Türkiye Psikiyatri Derneği uzun süredir sözdebilimsel bilgiyi toplum sağlığına tehdit olarak görmekte ve mücadele etmektedir. Salgınla birlikte toplum genelinin ve kitle iletişim araçlarının konunun uzmanlarına daha çok kulak verdiği izlenimi edinilmişse de, bilimsel olmayan bilgiyle mücadeleye devam etmek kadar, gerçek bilgiye ulaşmak için yoğun çaba sarf edilmesi gerekiyor. 

Salgının topluma ruhsal ve bedensel etkilerinin önemli bir bölümü, salgının ilk günlerinden itibaren bilgiye erişimle ilgili güçlükle sebebiyle olmuştur. En az virüs kadar hızlı şekilde yayılan kaygının temel nedeni eksik ve yanlış bilgilendirmelerdir. Türkiye Psikiyatri Derneği, Türk Tabipleri Birliği ve diğer sağlık çalışanı örgütleri açık, şeffaf ve sorumlu bilgilendirmenin salgınla mücadelede önemini aylardır vurgulamaktadır. 

Salgınla mücadele, öncelikle halk sağlığı ve infeksiyon uzmanlarının uzmanlık alanıdır. Halkı paniğe, kaygıya, gereken önlemleri uygulamamaya yönlendiren, Türk Tabipleri Birliği ve benzeri sağlık meslek örgütleri aracılığıyla uzmanlıklarından kaynaklanan bilgileri kamuoyuyla paylaşan bilim insanlarının açıklamaları değildir. Prof. Dr. Kayıhan Pala ve benzeri bilgi, deneyim sahibi uzmanların açıklama, eleştiri ve uyarılarını dikkate almak hem toplumun hem de salgınla mücadele sorumluluğu olan yöneticilerin faydasına olacaktır. 

Salgının seyri ve mücadelede yapılması gerekenlerle ilgili toplumu bilgilendirmek, yöneticilere uyarılarda bulunmak sağlıkla ilgili tüm konularla ilgili olduğu gibi hekimlerin mesleki kimliklerinin bir gereğidir. Sağlık çalışanlarının öncü rol oynadığı bir mücadele bilim insanı olmanın sorumluluğuyla hekimliğin gereklerini yerine getirenlerin soruşturma ve benzeri yollarla susturulmaya, yıldırılmaya çalışılması toplumun menfaatine değildir. 

Bu soruşturma toplum sağlığını ilgilendiren konularda hekimlerin bilimsel dayanakları olan görüşlerini açıklamalarının önüne geçilmeye çalışılmasının ilk örneği değildir. Türkiye Psikiyatri Derneği hekimlik değerlerine sahip çıkan bütün hekim ve sağlık çalışanlarıyla birlikte Dr. Kayıhan Pala ve savunduğu değerlerin yanında olmakta kararlıdır. 

Türkiye Psikiyatri Derneği Merkez Yönetim Kurulu