Tıbbi Kötü Uygulamalar (malpraktis) Nedeniyle Açılan Tazminat Davaları Hakkında

Değerli Meslektaşlarımız; 

Tıbbi kötü uygulamalar (malpraktis) nedeniyle açılan tazminat davalarında hekimin avukatına ödediği vekâlet ücretleri ile ilgili psikiyatri dışında tıp alanları ile de çalışmalarını sürdüren hukuk büromuz kendilerine sıklıkla yöneltilen sorulara bir yanıt hazırlamıştır.  "Tıbbi Kötü Uygulamaya İlişkin Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası" kapsamında sigorta şirketi tarafından karşılanacak giderleri içeren bilgilendirme metnini siz değerli meslektaşlarımız ile de paylaşmanın yararlı olabileceğini düşünülerek aşağıya eklenmiştir. 

Saygılarımızla

Türkiye Psikiyatri Derneği
Merkez Yönetim Kurulu 

MALPRAKTİS DAVALARINDA VEKÂLET ÜCRETİNİN SİGORTA TARAFINDAN KARŞILANMASI

• Sigorta Şirketi, sigortalı hekimin, açılan dava nedeniyle avukatına ödediği vekâlet ücretini karşılamakla yükümlü müdür?
  Tıbbi Kötü Uygulamaya İlişkin Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasında Kurum Katkısına İlişkin Usul ve Esaslara Dair Tebliğ’in Genel Şartlar bölümünde sigortacının dava sonucuna göre yargılama giderlerini ve avukatlık ücretlerini genel hükümler çerçevesinde ödemekle yükümlü olduğu düzenlenmiştir. Dolayısıyla hekimlerin mesleki faaliyeti nedeniyle açılan tazminat davalarında, hekimin kendi seçtiği avukatına yaptığı ödeme teminat kapsamında karşılanmaktadır.

• Hangi davalarda yargılama giderleri ve avukatlık ücreti sigorta kapsamında karşılanmaktadır?
  Tıbbi kötü uygulama nedeniyle açılan tazminat davalarında yapılan yargılama giderleri ve avukatlık ücreti poliçe kapsamında karşılanmaktadır.
  
  Hekim hakkında tıbbi kötü uygulama dolayısıyla adlisoruşturma veya ceza davası açılması ya da disiplin soruşturması başlatılması vb. durumlarda avukatlık hizmetleri nedeniyle ödenen vekâlet ve danışmanlık ücretleri poliçe kapsamı dışındadır.

• Karşılanabilecek vekâlet ücreti tutarının bir sınırı var mıdır?
  Hukuk sistemimizde avukatlık hizmetleri nedeniyle ödenecek ücretlerin alt sınırına ilişkin bir düzenleme yapılmıştır. Asgari sınırın altında olmamak kaydı ile avukata ödenecek ücret kapsamında taraflar arasında işin kapsamı, verilen emek vb. unsurlar dikkate alınarak sözleşme serbestisi kapsamında belirlenmektedir.
  
  Bu durumda sigorta şirketi tarafından teminat altına alınacak tutarın sınırının ne olacağı sorusu gündeme gelmektedir. Sigorta şirketleri, uygulamada Türkiye Barolar Birliğinin her yıl Ocak ayında belirleyip yayınladığı Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre ödeme yapmaktadır. Aşağıdaki bağlantıda görebileceğiniz1 söz konusu Tarifeye göre tazminat taleplerinde vekâlet ücreti, Tarifenin son kısmı olan Üçüncü Kısmı uyarınca, tazminat tutarı üzerinden Tarifede gösterilen orana göre hesaplama yapılarak belirlenmektedir.
  
  Bununla birlikte uygulamada avukatlık ücretleri çoğunlukla bu tutarın üzerinde belirlenmekte ve hekimler sigorta tarafından karşılanandan daha fazla vekâlet ücreti ödemektedir. Ödeme yöntemi olarak kimi sigorta şirketleri ile yapılan görüşmelerde davanın açıldığı mahkeme tarafından verilen ilk karar üzerine vekâlet ücretinin yarısı, istinaf mahkemesi tarafından karar onanması halinde ikinci yarısının ödendiği belirtilmektedir. Bazı sigorta şirketlerinin ise doğrudan tarifeyi uygulamadığı, avukat için yapılan harcamaları gösterir makbuzda belirtilen tutarın tamamını veya bir kısmının ödenmesi yönünde farklı uygulamalar yapıldığı da bilinmektedir.
  
  Diğer yandan bazı sigorta şirketlerinin ise Tarifenin İkinci Kısmının İkinci Bölümünde her bir mahkeme için sabit vekâlet ücreti öngörülen kısma göre ödeme yaptığı bilgisi de tarafımıza iletilmiştir. Buna karşılık Tarifenin 13.maddesinde, tazminat talepleri gibi konusu para ile değerlendirilen hukuki yardımlarda bu kısmın uygulanamayacağı, vekâlet ücretinin oransal olarak belirleneceği hükme bağlanmıştır. Yalnızca mahkeme tarafından manevi tazminata hükmedilmemesi halinde manevi tazminata dair vekâlet ücreti Tarifenin İkinci Kısmının İkinci Bölümüne göre belirlenmektedir ancak maddi tazminat taleplerinde her halükarda Tarifenin Üçüncü Kısmı uyarınca vekâlet ücreti hesaplanmalıdır.
  
  Esasen dürüstlük kuralları, hak ve nesafet ilkesi uyarınca sigorta şirketinin, sigortalı hekime, avukatına ödediği vekâlet ücretinin yürürlükteki kurallara uygun olması, verilen emek ve genel olarak davanın görüldüğü yerdeki uygulamalar dikkate alınarak, asgari tarifenin altında olmayacak şekilde tamamının ödenmesi gerektiği değerlendirilmektedir.

• Avukatlık ücreti, sigorta şirketi tarafından ne zaman sigortalıya ödenmektedir?
  Tebliğde “davanın sonucuna göre” ibaresini dikkate alarak davanın ilk derece mahkemesi tarafından karara bağlanması üzerine vekâlet ücretinin tamamının ödenmesi gerektiği düşünülmektedir.
  Uygulamada, kimi sigorta şirketleri tarafından davanın ilk derece mahkemesi tarafından karara bağlanması üzerine avukata ödenen vekâlet ücretinin ilk yarısının, bu kararın yüksek mahkeme tarafından onanarak kesinleşmesi halinde de diğer yarısının sigortalıya ödendiği ifade edilmektedir.

• Vekâlet ücretinin karşılanmasında davanın sonucunun bir etkisi var mıdır?
  Sigorta şirketinin, sigortalının dava nedeniyle avukatına ödediği vekâlet ücretini karşılama yükümlülüğü, davanın sonucundan bağımsız olarak düzenlenmiştir. Hekime karşı hatalı tıbbi uygulama nedeniyle açılan tazminat davasının kabul edilmesi, reddedilmesi ya da kısmen kabul/ret edilmesinin bir önemi yoktur.

1 https://www.barobirlik.org.tr/Haberler/2019-avukatlik-asgari-ucret-tarifesi-80365