TÜRKİYE PSİKİYATRİ DERNEĞİ BASIN AÇIKLAMASI
SİGARAYI BIRAKMA GÜNÜ
Dünyada en çok ölüme yol açan iki nedenden birisi açlık, diğeri tütün kullanımıdır. Tütün kullanımı gerek doğrudan gerek pasif duman maruziyeti nedeni ile pek çok ölümcül sağlık sorununa yol açmaktadır.
Hiç kuşku yok ki dünyada her gün 12 bin insanı öldüren bu sorunun nedeni; tütünü alıp fabrikalarda bir meta haline getiren ve ürettiği bu meta ile önündeki her sınırı ortadan kaldırıp dünya genelinde kazanç ve kar peşinde koşmaya başlayan tütün endüstrisidir. Bu nedenle tütün kontrolünde amaç tütün endüstrisinin ölümlere yol açan para kazanma hırsının kontrol altına alınmasıdır. Çünkü Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ)’nün de ifade ettiği gibi “bütün salgın hastalıklarda bir bulaşma yolu vardır ve hastalık ve ölümlerin yayılmasına yol açan bir de aracı vardır. Tütün salgını konusunda bu araç bir virüs, bakteri veya bir başka mikroorganizma değildir-bu araç bir endüstri ve çalışma stratejisidir.
Bilimsel veriler tütün ürünlerinin yüksek fiyatla satışa sunulmasının, dumansız hava sahası yaratmanın, konu hakkında medya kampanyası yapmanın, tütün ürünlerinin zararlarını ve tüketim kısıtlamalarını belirten uyarı yazıları kullanmanın, isteyen bireylere sigara bırakma desteği sunmanın ve tütün endüstrisinin reklam yapmasınıönlemenin tütün kontrolünün temel bileşenleri olduğunu belirtmektedir. Oysa kapsamlı sigara bırakma hizmetlerinden yararlanabilen, tütün dumanının pasif etkileniminden veya tütün endüstrisinin reklam kampanyalarından korunabilen kişi sayısı dünya nüfusunun ancak %5’i kadardır. Bunun sebebi yoksulların tütünün zararları hakkında daha az farkındalığa sahip olmaları ve tütün endüstrisinin politikaları karşısında korunmasız durumda olmalarıdır. Maddi yoksunlukla başa çıkmanın getirdiği güçlüklerle hayatlarını sürdüren insanlar için tütün kullanımı maalesef bazen bir “ödül” niteliği taşımaktadır. Bu nedenle tüm dünyada tütün kontrolüne yönelik saptanan politikaların, yoksullara ve sosyal dışlanma yaşayan gruplara yönelik koruma önlemleri ile harmanlanması gerekir. Türkiye’de 2009 yılında yapılan Küresel Gençlik Tütün Araştırması raporuna göre 15-65 yaş arası erkeklerin %43.8’i, kadınların ise %11.6’sı sigara kullanmaktadır.
Sigaranın bütün tıp dallarını ilgilendiren geri dönüşümsüz hastalıklara yol açtığı, dolayısı ile her hekimin bu konuda farkındalığının olması gerektiği açıktır. Bununla birlikte tedavi söz konusu olduğunda bağımlılıkla uğraşan birincil alanın ruh sağlığı olması, özellikle ruh sağlığı profesyonellerinin bu konuda yetkin ve birincil adres olduğu gerçeğini pekiştirmektedir.
Türkiye Psikiyatri Derneği
Merkez Yönetim Kurulu adına
Doç. Dr. Ayşe Gül Yılmaz Özpolat