Psikiyatri Yeterlik Sınavı Amacı kısaca psikiyatri uzmanlarının bilimsel gelişmeleri yakından izlemelerini ve güncel bilgiye ulaşmalarını teşvik etmek olarak tanımlanabilecek Psikiyatri Yeterlik Sınavı, 2006 yılından bu yana Türkiye Psikiyatri Derneği (TPD) Psikiyatri Yeterlik Kurulunun düzenlemesiyle gerçekleştirilmektedir. Yeterlik Kurulu, TPD’nin bir yan kuruluşu olarak 2003 yılında kurulmuştur. Psikiyatri Yeterlik Kurulunun Amaçları Nelerdir?
Çalışma İlkeleri Psikiyatri Yeterlik Kurulunun çalışma ilkeleri, Tıpta Uzmanlık Tüzüğü, Türk Tabipleri Birliği-Uzmanlık Dernekleri Eşgüdüm Kurulu (TTB-UDEK) Yönergesi ve TPD Tüzüğü ile uyumludur. Tıpta Uzmanlık Tüzüğü, TTB-UDEK Yönergesi veya TPD Tüzüğünde değişiklik söz konusu olduğunda, bu uyum, karşılıklı etkileşime izin verecek şekilde sürdürülür. Çalışmalarında, Avrupa Tıp Uzmanları Birliği (Union Européene des Médecins Spécialistes-UEMS) ilkeleriyle uyumu gözetir. Psikiyatri Yeterlik Kurulunun çalışma düzeni Psikiyatri Yeterlik Kurulu, çalışmalarını, 8 Kasım 2003 tarihinde düzenlenen ve 24 Kasım 2007 tarihli TPD Genel Kurulu’nda değişiklik yapılan TPD Psikiyatri Yeterlik Kurulu Yönergesi doğrultusunda gerçekleştirmektedir. Psikiyatri Yeterlik Kurulu bugüne kadar neler yaptı?
Yeterlik nedir? Psikiyatri yeterliği, psikiyatri uzmanlarının temel bilgiler, güncel bilgiler ve psikiyatri uygulamalarıyla ilgili yeterliğini tanımlar ve merkezi olarak düzenlenen sınav ile belirlenir. Nasıl başvurulur? Sınava girebilmek için TPD Psikiyatri Yeterlik Kurulu’na bir dilekçeyle başvurulması ve aşağıda sayılan belgeleri dilekçeye eklemesi gereklidir:
Nasıl bir sınav? Sınav, Yazılı Sınav ve Uygulama Sınavı olarak iki aşamada yapılır.
Yazılı sınavla ilgili ilkeler
Yeterlik yazılı sınavının teknik yönleri
Uygulama Sınavıyla ilgili ilkeler
Yeterlik uygulama sınavının teknik yönleri?
Sınav sonuçlarının duyurulması, belgelendirme ve yeniden belgelendirme
TPD-Psikiyatri Yeterlik Kurulu Adres ve iletişim Türkiye Psikiyatri Derneği Merkezi Tunus Cad. 59/5 06680 Kavaklıdere / Ankara Tel: 0(312) 468 74 97 Faks: 0(312) 426 04 53
Yeterlik Yürütme Kurulu (2007 - 2009)
Raşit Tükel (Başkan) Figen Karadağ (İkinci Başkan) Numan Konuk (Sekreter) Tunç Alkın Ali Savaş Çilli Hayriye Elbi Sibel Mercan Aylin Uluşahin Aylin Yazıcı Eğitim Programlarını Geliştirme Altkurulu Tunç Alkın (Başkan) Aylin Yazıcı (Sekreter) Ömer Aydemir Halise Devrimci Özgüven Sinan Gülöksüz Numan Konuk Süheyla Ünal Simavi Vahip
Yeterlik Sınav Altkurulu
Aylin Uluşahin (Başkan) Fisun Akdeniz (Sekreter) Pınar Çetinay Figen Karadağ İbrahim Eren Sibel Mercan Lut Tamam
Akreditasyon Altkurulu Raşit Tükel (Başkan) Ali Savaş Çilli (Raportör) Ercan Abay Cem Atbaşoğlu Hayriye Elbi Mete Mustafa Sercan Zeliha Tunca Berna Uluğ Medayim Yanık
Ek 1 Yazılı Sınav konuları ve soruların konulara göre ağırlıkları
Hasta değerlendirmesi
Ruhsal durum muayenesi, fizik ve nörolojik muayene ve öykü almayı içeren klinik değerlendirme ve tanı koyma becerisi, ayırıcı tanı ve tedavi planının oluşturulması, tedavi izlemi
6
Büyüme ve gelişim
Sosyal-emosyonel-bilişsel gelişim, gelişim kuramları
2
Acil psikiyatri ve kriz müdahalesi
Acil hastaya yaklaşım, acil hastanın stabilizasyonu ve yönlendirilmesi, intihar eğilimi olan hastaların değerlendirilmesi ve tedavisi, krizlere müdahale yöntemleri
4
Afet psikiyatrisi
Afet durumlarında hastaya yaklaşım, hastanın değerlendirilmesi, tedavisi ve yönlendirilmesi
Tanı araçları ve psikolojik testlerin değerlendirilmesi
Yaygın olarak kullanılan tanı araçları ile psikolojik testlerin kullanımı ve yorumlanması, nöropsikolojik testler
Erişkin psikopatolojisi
Psikiyatrik bozuklukların tanı ve sınıflandırılması, psikopatoloji kuramları
16
Klinik psikofarmakoloji
Kısa ve uzun süreli farmakolojik tedaviler, ilaçların etki mekanizmaları
8
Fiziksel tedaviler
EKT endikasyonları, kontrendikasyonları, uygulama biçimleri ve diğer fiziksel tedaviler
Psikoterapiler
Analitik yönelimli bireysel psikoterapide kuram ve teknikler
3
Bilişsel-davranışçı terapilerde kuram ve teknikler
Grup terapileri endikasyon ve süreçleri hakkında bilgi
1
Aile terapileri (aile dinamiklerini tanıma, aileye danışmanlık ve müdahale teknikleri)
Diğer
Nöroloji /nöropsikiyatri
Psikiyatrik uygulamada karşılaşılan nörolojik bozuklukların etiyoloji, tanı, ayırıcı tanı ve tedavisi, nöropsikiyatrik sendromlar
Toksikoloji
İlaçların ve ilaç yan etkilerinin morbidite ve mortaliteye etkileri
Alkol ve madde kullanım bozuklukları
Yatan ve ayaktan alkol ve madde bağımlılığı hastalarında etiyoloji, tanı, arındırma ve uzun süreli tedavi
Yaşlılık psikiyatrisi
Psikiyatrik bozukluğu olan yaşlı hastalarda tanı ve tedavi
Etik
Tıp etiği ve psikiyatrik uygulamalarda etik ilkeler
Nörobilim
Temel nöropatoloji, nöroanatomi, nörokimya, nörofizyoloji ve bilişsel nöropsikoloji, psikogenetik, beyin görüntüleme
Cinsel işlev bozuklukları
Cinsel işlev bozukluklarının etiyoloji, tanı, ayırıcı tanı ve tedavisi
Cinsel kimlik bozuklukları
Cinsel kimlik bozukluklarında etiyoloji, tanı, ayırıcı tanı ve hastaya yaklaşım
İletişim becerileri
Hastalar ve aileleri; psikologlar, psikiyatri hemşireleri, sosyal hizmet uzmanları ile etkin işbirliği için gereken tutumlar
Çocuk ve ergen psikiyatrisi
Çocuk ve aileyle görüşme teknikleri, psikiyatrik bozukluğu olan çocuk ve ergenlerin tanı ve tedavisi konusunda deneyim kazanılması
Zeka geriliği
Zeka geriliği ve diğer gelişimsel bozuklukları olan hastaların tanı ve tedavisi konusunda deneyim kazanılması
Liyezon-konsültasyon
Dahili ve cerrahi servislerdeki hastaları içeren konsültasyon-liyezon psikiyatrisi uygulamaları, ruhsal hastalık-tıbbi hastalık ilişkisi
Psikiyatrik epidemiyoloji
Ruhsal bozuklukların sıklığı, biyolojik ve çevresel risk etkenleri
Toplum psikiyatrisi
Topluma dayalı-koruyucu psikiyatri uygulamaları, psikososyal çevrenin bozukluklara etkisi, sosyal psikoloji, damgalama
Psikiyatrik rehabilitasyon
Ruhsal rehabilitasyon teknikleri, yeti yitiminin rehabilitasyonu, sosyal beceri eğitimi
Kültürel psikiyatri
Ruhsal bozukluklarda kültürel etkenler, kültürler arası psikiyatri, sosyal grupların psikolojisi
Psikiyatri tarihi
Psikiyatrinin kökeni ve tarihi gelişimi
Araştırma eğitimi
Araştırma yöntemleri, literatürü eleştirel değerlendirebilme (kanıta dayalı tıp), temel biyoistatistik
Adli psikiyatri
Kötü hekimlik uygulamaları, bilgilendirilmiş olur, rıza dışı hastaneye yatırma, vesayet vb.
Ek 2
Tanım
Madde 1- Bu yönergede geçen bazı terimlerin tanımları aşağıdadır:
Amaç
Madde 2- Psikiyatri Yeterlik Kurulunun amacı
Çalışma İlkeleri
Madde 3- Psikiyatri Yeterlik Kurulunun çalışma ilkeleri, Tıpta Uzmanlık Tüzüğü, Türk Tabipleri Birliği-Uzmanlık Dernekleri Koordinasyon Kurulu (TTB-UDEK) Yönergesi ve TPD Tüzüğü ile uyumludur. Tıpta Uzmanlık Tüzüğü, TTB-UDEK Yönergesi veya TPD Tüzüğünde değişiklik söz konusu olduğunda, bu uyum, karşılıklı etkileşime izin verecek şekilde sürdürülür. Çalışmalarında, Avrupa Tıp Uzmanları Birliği (Union Europeen des Medecins Specialistes-UEMS) ilkeleriyle uyumu gözetir.
Madde 4- Psikiyatri Yeterlik Kurulunun adresi; Türkiye Psikiyatri Derneği Merkezi Tunus Cad. 59/5 06680 Kavaklıdere / Ankara’dır.
Madde 5- Psikiyatri Yeterlik Kurulunun yapısı aşağıdaki organlardan oluşur:
Yeterlik Genel Kurulu
Madde 6- Yeterlik Genel Kurulu;
Madde 7- Yeterlik Genel Kurulunun görevleri şunlardır:
Olağanüstü Yeterlik Genel Kurulu
Madde 8- Olağanüstü Yeterlik Genel Kurulu; Aşağıdaki durumlarda tanımlanan koşullar oluştuktan sonraki 3 ay içinde, TPD Merkez Yönetim Kurulunun çağrısıyla, saptadığı tarihte ve belirlediği gündemle toplanır.
Madde 9- Yeterlik Yürütme Kurulu;
Akreditasyon Altkurulu
Madde 11- Akreditasyon Altkurulu;
Akreditasyon Altkurulunun Görevleri
Madde 12- Akreditasyon Altkurulunun görevleri şunlardır:
Eğitim Programlarını Geliştirme Altkurulu
Madde 13- Eğitim Programlarını Geliştirme Altkurulu;
Eğitim Programlarını Geliştirme Altkurulunun Görevleri
Madde 14- Eğitim Programlarını Geliştirme Altkurulunun görevleri şunlardır:
Madde 15- Yeterlik Sınav Altkurulu;
Eğitim Üstkurulu
Madde 17- Eğitim Üstkurulu; a) Üniversitelerin Tıp Fakültelerinde psikiyatri anabilim dalı başkanlarından ve Sağlık Bakanlığı Eğitim ve Araştırma Hastanelerinin eğitim birimlerindeki şeflerden oluşur.
Eğitim Üstkurulunun Görevleri
Madde 18- Eğitim Üstkurulunun görevleri şunlardır:
Madde 19- Psikiyatri uzmanlık alanı, Sağlık Bakanlığı Tıpta Uzmanlık Tüzüğünde Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanlığı olarak tanımlanan tıp ana dalını kapsar.
Uzmanlık Eğitimi
Madde 20- Psikiyatri uzmanlık eğitim süresi ve yapılacak rotasyonlar ile süreleri Tıpta Uzmanlık Tüzüğü ile belirlenir. Eğitimin içeriği dünya genelinde psikiyatri bilim alanının bilimsel ve nesnel bilgileriyle tanımlanır.
Uzmanlık Eğitimin Belgelendirilmesi Madde 21- Bir psikiyatri uzmanının Madde 22’de tanımlanan sınava girebilmesi için TPD Yeterlik Kuruluna bir dilekçeyle başvurması ve aşağıda sayılan belgeleri dilekçeye eklemesi gereklidir.
Madde 22- Gönüllülük temelinde yapılan Yeterlik Sınavları şu şekilde gerçekleştirilir:
Yazılı Sınav
Madde 23- Yazılı Sınavla ilgili ilkeler şunlardır:
Madde 24- Uygulama Sınavıyla ilgili ilkeler şunlardır:
Madde 25- Yeterliliğin Belgelendirilmesi ile ilgili ilkeler şunlardır:
Yeniden Belgelendirme Madde 26- Yeniden Belgelendirmeyle ilgili ilkeler şunlardır: Yeniden Yeterlik Belgesi alabilmek için, son 10 yılda, TTB-STE Kredilendirme Kurulu ya da Yeterlik Yürütme Kurulunca geçerliliği kabul edilen bir uluslararası kredilendirme kuruluşu tarafından kredilendirilmiş psikiyatri alanındaki STE etkinliklerinden, Yeterlik Yürütme Kurulu tarafından belirlenecek miktarda STE kredisi alınmış olması gerekir. STE kredilerinin en az yarısı, son 5 yılda alınmış olmalıdır.
ÖZEL DURUMLAR
Madde 27- Yabancı bir ülkede Psikiyatri Uzmanlık eğitimini tamamlayan ve o ülkenin Psikiyatri Yeterlik Sınavına girmeye hak kazanan kişiler, giriş için gerekli koşullara uygun olduklarını belgelendirdikleri takdirde, TPD Psikiyatri Yeterlik Sınavına girebilirler. Bu kişiler için aranacak koşullar ve izlenecek kurallar, Yeterlik Yürütme Kurulu tarafından belirlenir ve ilan edilir.
Madde 28- Türkiye'den psikiyatri uzmanlarının Avrupa Tıp Uzmanları Birliği ya da Amerika Birleşik Devletleri tarafından tanınan Psikiyatri Yeterlik Sınavına girmesi durumunda, kazanılan Yeterlik Belgesi ülkemizde alınan Psikiyatri Yeterlik Belgesine denk sayılacaktır.
Madde 29- Meslekten ömür boyu men cezası alanlar, Yeterlik Sınavlarına kabul edilmezler; daha önceden almışlarsa Yeterlik Belgeleri iptal edilir.
Madde 30- Bu yönerge, 8 Kasım 2003 tarihinde yürürlüğe girer.
Geçici Madde 2- Geçici Yeterlik Yürütme Kurulunun görevleri:
Geçici Madde 3-
Geçici Madde 4- Yeterlik Genel Kurulu, Geçici Madde 3 ve Madde 28'de belirtilen koşullara uygun olarak Yeterlik Belgesi verilen üyelerin katılımıyla toplanır. Yeterlik Sınavları, Yeterlik Genel Kurulunun toplanıp yönergede belirtilen kurul ve altkurulların oluşumundan sonraki bir yıl içinde yapılır.
Geçici Madde 5- Sınavsız Yeterlik Belgesi olanlar, 2009 yılında yapılacak olan Yeterlik Genel Kurulu’ndan başlayarak 5 yıl boyunca Yeterlik kurul ve altkurullarına katılabilir ve bu kurul ve altkurullarda görev alabilirler. Sınavsız Yeterlik Belgeleri bu kurullarda görev almak dışında kullanılmaz.