Basına ve Kamuoyuna
Bugün 10 Ekim “Dünya Ruh Sağlığı Günü”. Ne yazıktır ki bu tarih aynı zamanda, toplumumuzun ortak belleğine işleyen en büyük terör saldırısının, Ankara Gar katliamının da tarihi. Bu yıl ise 10 Ekim’e, geçtiğimiz yıl 7 Ekim’de başlayan ve tüm Ortadoğu’ya sıçrayan çatışmalar ve devletler eli ile sürdürülen katliamlar nedeniyle dünyanın birçok bölgesinde savaş, terör saldırıları, kan ve gözyaşı ile girilmekte. Savaşlar yanında yerinden edilme, ayrımcılık, ekonomik zorluklar, çocuk işçiliği sorunu, güvencesiz iş yerleri, eğitimden, sağlıktan, güvenli gelecekten ve temel insan haklarından mahrum kalma gibi insanca yaşamaya ve psikolojik açıdan sağlıklı olmaya engel sorunlarla karşı karşıyayız. Biliyoruz ki ruh sağlığı savunusu sadece ruhsal zorluk ya da hastalığı olan bireylerin tedavi ve tam sağlık hakkını değil, aynı zamanda toplumların ve bireylerin ruhsal iyilik halinin korunmasını da içerir. Bu amaçla, ruhsal etkilenmeye neden olacak koşulların düzeltilmesi, bireylerin güvenlik, sağlık, eğitim gibi temel insan haklarına sahip olarak yaşamaları, çocukların korunması ve gelişimi için ruhsal sağlığı koruyucu, geliştirici ve sorunları önleyici hak temelli bir kamusal ortam ve yönetim talebini dile getirmeliyiz. Tam da bu nedenle bu yılın teması iş yerlerinde ruh sağlığına önem vermek olarak açıklanmıştır. İnsanların aktif ömürlerinin önemli bir kısmını geçirdikleri iş yerlerinin ruhsal sağlık açısından güvenilir olması son derece önemlidir. Güvenli iş yerleri her şeyden önce çalışanların çalışma koşulları ile ilgili karar süreçlerinde var olmaları ile mümkündür. Önlenebilir zorluklar nedeniyle çalışanların ruhsal sorun yaşamaları kabul edilemez. Tüm çalışanlar güvenceli işe sahip olarak, her türlü şiddetten ve baskıdan arınmış iş ortamlarında ve hak taleplerinin engellenmediği koşullarda çalışmalıdır. Çalışanların emeklerinin tam karşılığını aldıkları, örgütlenme, sağlıklı ortamda çalışma, sağlığa ulaşma ve sosyal temas haklarının güvence altına alındığı koşullar oluşturulmak zorundadır. Bu ihtiyaçların karşılanmaması, meslek ortamında stres ve tükenme; depresyon, kaygı bozuklukları, kalp damar hastalıkları gibi birçok sağlık sorununa neden olmakta, yaşamı tehdit etmektedir. Tüm dünyada intihar oranları azalırken bazı meslek gruplarında işyeri ve meslek sorunlarına bağlı intiharlar artmaktadır. Sağlık çalışanları ve güvenlik mensupları bu açıdan da ciddi risk altındadırlar. Güvencesiz çalışmanın getirdiği belirsizlik ve işten çıkarılmaların, çalışma koşullarında yaşanan zorlukların yanında toplumda artan şiddet eğiliminin de etkisi ile iş yerlerinde şiddete maruz kalma ciddi bir sorun olarak karşımızdadır. Bu durum sağlık çalışanları açısından ne yazık ki sıradanlaşmışken artık birçok işyerinde de gözlenir olmuş, okullarda yaşanan ve eğitim emekçilerinin yaşamlarını yitirdiği saldırganlık eylemleri, toplumsal esenlik için son derece önemli olan eğitim kurumlarını güvensiz hale getirmiştir. Ruh sağlığı ile ilgili dernekler olarak iyilik halinin ancak güvenli ortamın varlığı ile mümkün olacağı uyarısını yinelemek istiyoruz. Bilinmelidir ki şiddetin giderek sıradanlaştığı, bireysel silahlanmanın teşvik edildiği, cinayetlerin işlek caddelere kadar ulaştığı, toplumsal cinsiyet eşitsizliğinden beslenen saldırganlığın arttığı, kadınların ve çocukların güvende olmadığı, farklılıkların yok sayıldığı bir ortamda toplumsal barış tehlike altındadır. Bu şiddeti engellemek için gerçekçi adımlar yerine ruhsal hastalığı olanların ve tedavi kurumlarının hedef gösterilmesi ise şiddeti meşrulaştıran son derece tehlikeli bir yaklaşımdır.
Toplumsal belleğimiz kayıplarımızın acılarıyla bu kadar doluyken, daha fazla ölüme, öldürülmelere tanık olmadığımız, her türlü şiddetin ve ayrımcılığın engellendiği güvenli bir dünyada, barışın ve bilimin ışığında sağlıklı günlere ulaşmak ve ruhsal sağlığı herkes için ulaşılabilir kılmak dileği ile.